İdeal Öğrenme Ortamı nasıl olmalıdır?

1. Öğrenme Alanına İlişkin Düzenlemeler

Farklı öğrenme etkinliklerinin ihtiyaçlarına göre kolayca yeniden yapılandırılabilen esnek öğrenme alanları.

Öğrenme alanları iyi belirlenmeli (yani renk tonu, masa tipi) ve iş birliği yolları iyi tanımlanmalıdır.

Esnek ve işlevsel bir alan elde etmenin anahtarı, öğrenme alanı içinde iyi tasarlanmış bir sirkülasyon planının yanı sıra, etkinliklerin yapıldığı farklı öğrenme alanları ile etkinliklerde öğretmen ve öğrenciler tarafından kullanılacak diğer ekipmanlar arasındaki bağlantıda yatmaktadır.

Öğrenme alanındaki çeşitlilik, öğrencilerin bireysel farklılıklarına uygun olarak çevreye daha iyi uyum sağlamasına olanak tanır.

2.Renk

Duvarları, zemini veya tavanı renklerle farklılaştırmak monotonluğu kırabilir ve öğrencileri görsel olarak uyarabilir.

Malzemelerin renkleri ve tonları da (yani doku, ahşap, metal renkleri) etkilidir; bu nedenle dikkatli seçilmeleri ve optimum yoğunlukta kullanılmaları gerekir.

Renkler, sirkülasyonu tanımlayarak alandaki hareketi ve öğrencilerin bir öğrenme alanında nasıl davranacaklarına dair algılarını etkileyebilir.

Son araştırmalar, öğrencilerin yüksek yoğunluklu renkler yerine düşük yoğunluklu renkli alanları çok daha etkili buldukları, bu alanlarda motive ve konsantre olduklarını göstermiştir. Orta bir renk veya onun yumuşak tonlarını kullanabilirsiniz.

Çok fazla farklı renk kullanmamaya çalışın. Ağırlıklı olarak üç farklı renk ve/veya tonlarını seçmeyi deneyebilirsiniz.

Öğrenme alanı için renk seçimini 'sadece bir tasarım meselesi olarak değil, aynı zamanda psikolojik olarak hoş bir atmosfer ve ruh hali yaratmak için bir aracı' gibi düşünmemiz gerekir.

 Renklerin kullanımı ve uyandırdıkları hisler de dahil olmak üzere renk algısı için evrensel geçerli kurallar yoktur. Diğer yandan, renklerin doğru kullanımı, yenilikçi bir öğrenme alanında öğrenme süreci, dikkat, katılım ve üretkenlik üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir.

3. Aydınlatma (doğal ve yapay)

---

 Işığın farklı nitelikleri vardır. Hepimiz güneşin ve doğal gün ışığının insan vücudu ve tüm insanların zihinsel sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu biliyoruz. Araştırmalar, öğrenme alanındaki gün ışığının öğrenme performansını iyileştirdiğini ve sosyal davranış üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Öğrenme alanlarında, aydınlatma seviyesi dikkate alınmalı ve uygun şekilde planlanmalıdır. Diğer yandan, yapay ışık, öğrencilerin iyi olma hissini ve performansını etkileyen çok farklı niteliklere sahiptir. Işık kullanımı için önerilebilecek bazı önemli noktalar şunlardır;

 Işığın sıcaklığı öğrenme performansında önemlidir.

Beyaz floresan ışığın yerine gün ışığı veya gün ışığı armatürleri olarak yapay ışığın kullanılması, daha fazla dikkat, daha iyi okuma performansı ve bilgilerin daha etkili işlenmesi ile sonuçlanır (Walden, 2015).

Işık seviyesi çok parlaksa, konfor üzerinde olumsuz bir etkisi olacaktır. Benzer şekilde, zayıf aydınlatma göz yorgunluğunun artmasına ve görme duyusunun zarar görmesine neden olabilir. Bu nedenle, optimum düzeyde bir aydınlatma çok önemlidir.

Doğal ışığın yönü, doğrudan veya dağınık ışık kullanılarak sınıflarda en iyi şekilde dağıtılmalıdır.

Öğrenme alanlarında en iyi aydınlatma tipi, seviyesi ve düzeninin ne olacağına karar vermek önemlidir.

4. Mobilya ve Ekipman

 Yenilikçi bir öğrenme alanında mobilya temel bir işleve sahiptir ve etkinliklere göre düzenlenebilen masa, sandalye ve depolama sistemlerinden oluşur.

 Mobilya ve ekipman, farklı gereksinimler için kullanılabilirliğe sahip olmalı, esnekliği ve hareketliliği desteklemelidir. Örneğin, farklı senaryolar arasında hızlı ve kolay geçişe olanak sunması gerekir.

 Ayrıca mobilyaların motivasyon ve konsantrasyon gibi psikolojik ihtiyaçlara ve rahatlık, güvenlik, sağlık ihtiyaçları gibi açılardan konforu sağlaması gerekir. Örneğin, özellikle döşemesiz, eklemsiz sandalyelerde uzun süre kesintisiz oturmak, uyuşukluk ve kas yorgunluğuna neden olabilir (Cornell, 2002).

Mobilya ve ekipmanların kullanımı için önerilebilecek bazı önemli hususlar şunlardır;

 Sandalyeler ergonomik gereksinimlere göre seçilmelidir. Örneğin esnek koltuk arkalıkları, daha geniş bir hareket aralığına ve çeşitli pozisyonlara imkan vereceği için tercih edilebilir.

Daha statik bir duruş veya daha uzun bir etkinlik gerektiğinde, ayarlanabilir bir sandalye ve/veya masa faydalı olacaktır.

Masalar/sıralar için optimum yüzey alanı, yazma, bilgisayar kullanımı, çizim veya ortak faaliyetler gibi çoklu kullanımlar için uygun olmalıdır. Ancak, kontrol edilebilmesi açısından çok büyük olmamalıdır.

Yüksekliği ayarlanabilen masalar/sıralar, özellikle farklı yaştaki öğrencilerin kullanımı için çeşitli etkinlikler ve bilgisayar kullanımı için esneklik sağlayacaktır.

Alandaki depolama alanı sayısı ve boyutu önemlidir; ancak çok fazla ve çok büyük dolaplar kullanmak, optimum erişilebilirlik ve kullanılabilirlik için uygun olmayacaktır.

Etkinlik alanlarını ayırmak ve/veya dolaşım alanlarını belirlemek için depolar (kitaplık, dolap vb.) kullanılabilir.

Bitki kullanımı, öğrenme alanının daha doğal görünmesini sağlar ve daha fazla aidiyet duygusu verir.

Mobilya ve ekipman, farklı gereksinimler için kullanılabilir olmalı ve esneklik ve hareketliliği desteklemelidir.

5. Materyaller

 Bir öğrenme alanı tasarlanırken, sadece psikolojik veya algısal kriterlere değil, aynı zamanda elastikiyet, gürültü veya elektrostatik gibi malzemelerin özelliklerine de dikkat edilmelidir (Walden, 2015; Polak, 2016).

 Bunların her birinin avantaj ve dezavantajları vardır, bu nedenle ilgili öğrenme alanındaki çalışmalar için hangi malzemenin en uygun olduğuna karar vermeden önce yeterli bilgi toplamak gerekir.
Malzemelerin kullanımı için önerilebilecek bazı önemli noktalar şunlardır;
En çok kullanılan döşeme malzemeleri; ahşap, taş, fayans, halı, vinil ve muşambadır. Her birinin farklı fiziksel özellikleri ve psikolojik etkileri vardır.

Hangi materyalin ilgili ortam için en uygun olduğuna karar vermeden önce, alan ve öğrenme hedefleri hakkında yeterli bilgi toplamak gerekir.

Akustik ihtiyaçlar için zeminde halı, vinil veya muşamba kullanılabilir. Bunlar dış ortam gürültüsünü emebilir.

Doğal malzemeler (yani ahşap zeminler veya ahşap mobilyalar) alana daha fazla sıcaklık verir, öğrenme ortamlarında kendimizi daha iyi hissederiz ve insanlar daha olumlu tutumlar gösterebilir.

Mobilya ve yüzeylerde dokuların, renklerin, desenlerin ve kullanım oranlarının da sağlık, dikkat ve motivasyon üzerinde etkisi vardır.

6. İç Mekan Kalitesi

 İklimlendirme koşulları olarak iç mekan kalitesi, öğrencilerin bireysel olarak rahat hissettikleri konfor alanlarında rahatlık algısı için önemlidir. Bir öğrenme alanında, iç ortam sıcaklığı da önemlidir. Çok sıcak veya çok soğuk ortamların öğrenme üzerinde olumsuz etkileri olabileceği gibi genel sağlığı da olumsuz yönde etkileyebilir.
İç mekan kalitesi için bazı önemli noktalar öneriyoruz;
Büyük pencereler odaya doğal ışığın girmesine izin verecek, ancak aynı zamanda ısı kaybını da artıracaktır.

Pencerelerin tasarımı önemlidir ve her oda için hem iklim koşulları hem de coğrafi konum açısından dikkate alınmalıdır (Polak, 2016).

Sıcaklığı ayarlamak için pencerelerle ya da pencere açılamadığında genellikle ısının geri kazanılmasını sağlayan mekanik havalandırma kullanılarak hava sirkülasyonu sağlanır.

Bir öğrenme alanında, farklı zamanlarda sürekli olarak taze ve temiz hava sağlanmalıdır.

Güneşten gelen ekstra ısıyı önlemek için ayarlama yapılmalı veya yeterli dış gölgeleme kullanılmalıdır.

7. Akustik
Literatür, fiziksel öğrenme alanlarının düzenlenmesinin bir parçası olarak aydınlatma, renk ve hava kalitesinin yanı sıra akustik faktörlerin de dikkate alınması gerektiğini göstermektedir.
Walden (2015, s.103) ses ve gürültü arasındaki farka dikkat çekmiştir: “Ses ne kadar yüksekse, desibel değeri o kadar yüksek olur. Sesler yüksek, tahmin edilemez ve kontrol edilemez bir şekilde ortaya çıktığında buna gürültü diyoruz. Sesin aksine gürültü ölçülemez. Yoğunluğun kalabalıkla ilgili olması gibi, ses de gürültüyle ilgilidir. Literatürde “yüksek ses” ve “gürültü” aynı anlamda birbirinin yerine kullanılmaktadır.
Akustik için dikkate alınması gereken bazı önemli noktalar şunlardır;
Yenilikçi bir öğrenme alanında çok sayıda öğrenci için açık alanlar yaratmak istiyorsak, gürültü ve akustik hakkında dikkatlice düşünmeliyiz.Belirli bir miktar gürültünün insan vücudu üzerinde faydalı etkileri olabilir ve özellikle denge duygumuzu harekete geçirir (Walden, 2015).

Öğrenme alanı içindeki gürültü seviyesini en aza indirmek önemlidir. Yüzeyler (duvar, zemin veya tavan) veya sürgülü bölmelerin olduğu bir alan düzeni, gürültü emici malzemelerle kaplı bir öğrenme alanını (örneğin halı, tekstil, akustik paneller veya kumaş kaplı tahtalar) farklı bölgelere ayırmaya yardımcı olur. (Walden, 2015; Polak 2016).

Halı kaplı zeminler, yumuşak malzemeler ve yakınlarda dış gürültü kaynaklarının olmaması, optimum akustiğe yardımcı olabilir.

Dikkate alınması gereken diğer konular:
Çalışmalara ve araştırma raporlarına göre (yani Barrett ve diğerleri, 2015; Eduspaces21, 2016; Bannister, 2017; Attewell, 2019) iyi tasarlanmış bir yenilikçi öğrenme alanının aşağıdaki hususları desteklemesi gerekir:

- Teknoloji: Öğrenme alanı, belirli öğrenme etkinlikleri için optimize edilmiştir; teknoloji kullanımının bir amaç olarak değil, sadece bir araç olarak kullanılması gerektiğine dikkat edilmelidir. Öğrencilerin öğrenme becerilerini desteklemesi gerekir.
- Esneklik: Öğrenme alanının birtakım işlevler için optimize edilmesi ve değişen gereksinimler için esnek olması gerekir.
- Aidiyet: Öğrenmeyi güçlü bir şekilde desteklemek için kaliteli, öğrenci merkezli, ergonomik mobilyalar, demirbaşlar ve ekipmanlar kullanılabilir ve bunlar öğrencilerin değerli olduğunu gösterir. Farklı tasarım özellikleri (yani sınıfça yapılan sanat eserleri), kişiselleştirilmiş depolama alanları (yani isimlikli depolar) ve yüksek kaliteli sandalyeler ve masalar, öğrencilerde aidiyet duygusunu destekler.
- Karmaşıklık düzeyi: Zemin düzeni ile tavan arasında görsel bir çeşitlilik elde etmek için, optimal derecede karmaşıklık oluşturarak öğrencilerin dikkatini çekebilirsiniz.
- Düzen: İyi tanımlanmış öğrenme alanları, öğretmenlerin uygun öğrenme fırsatları sunması açısından önemlidir. Daha büyük öğrenciler için, daha basit alan düzenlemeleri (daha az bölge), sınıfta dağınıklık yaratmadan bireysel veya grup çalışmalarını destekleyecektir.
- Yüzeyler: İyi tasarlanmış ve organize edilmiş duvar yüzeyleri, mevcut duvar alanının maksimum %50'sini kaplar. Daha düşük yükseklikteki mobilyalar, çeşitli teşhir seçenekleri için daha fazla duvar yüzeyi sağlayacaktır.
- Doğayla bağlantı: Dış manzara ve mümkünse açık havada yer alan öğrenme alanlarına doğrudan erişim, motivasyonu artıracaktır. Mobilya kaplamaları ve bitkiler gibi sınıftaki doğal malzemeler de faydalı olacaktır.